Bepaling van de milieuprestatie gaat veranderen

Het kan verstandig zijn om de komende tijd al rekening te houden met de veranderingen die doorgevoerd gaan worden. Voorlopig verandert er nog weinig, dus het is niet verplicht om anders te bouwen. Maar de impact van bouwmaterialen gaat wel steeds belangrijker worden en het aanbod wordt steeds diverser. De eerste verscherping van milieuprestatieregelgeving wordt verwacht in 2025 en een paar jaar later zal er onderzocht worden of de eisen in 2030 opnieuw verscherpt kunnen worden.

Eind 2023 heeft de overheid de Nationale Aanpak Biobased Bouwen geïntroduceerd. Het doel van de Nationale Aanpak is om bij te dragen aan klimaat- en natuur- doelstellingen door het stimuleren van de transitie naar een duurzame (biobased) bouwpraktijk. De opschaling van een markt voor biobased bouwmaterialen vereist veranderingen in meerdere sectoren: landbouw, industrie en bouw. Daarom komen particulieren die verduurzamen nu in aanmerking voor een extra subsidie als gekozen wordt voor biobased isolatiematerialen (opgenomen in deze lijst). In eerste instantie probeert de rijksoverheid zelfstandige ketens op te zetten voor biobased bouwmaterialen, daarna zal geïnvesteerd worden om deze markt uit te breiden. Het hoofddoel is: bijdragen aan nationale doelstellingen voor 2030 op het gebied van

• CO₂-reductie
• stikstofreductie
• circulaire economie
• natuur- en biodiversiteit en
• ruimtelijke kwaliteit.

Wanneer is een materiaal biobased? Momenteel is biobased gedefinieerd als materiaal dat voor minimaal 70% uit hernieuwbare massa bestaat (op basis van EN 16575). In de toekomst kan deze definitie mogelijk nog aangescherpt worden.

Begin 2024 heeft het ministerie van BZK (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) een voorstel aan de markt voorgelegd voor een verscherping van de milieuprestatie van gebouwen (MPG) vanaf 1 juli 2025. Het plan is om een andere rekenmethode (meer ‘milieueffect categorieën’) én een scherpere eis te hanteren in de bouwregelgeving. In de huidige regelgeving gelden er al eisen voor woonfuncties en kantoorgebouwen. In de meeste gevallen wordt aan deze eis voldaan met gangbare bouwmaterialen, waardoor veel partijen de MPG-berekening zien als iets waar alleen naar gekeken wordt bij de vergunningaanvraag.

De eis voor woningen, woongebouwen en kantoren wordt strenger, maar dat gaat gepaard met uitzonderingen. Waarschijnlijk gaan er minder strenge eisen gelden voor relatief kleine woningen en niet-compacte kantoorgebouwen. Voor gebouwen kleiner dan 50 m² geldt er geen eis. Er gaat nog meer veranderen: ook voor nieuwe gebouwen met een andere gebruiksfunctie moet een MPG-berekening opgesteld worden.

De MPG-berekeningen worden nog steeds gebaseerd op de Nationale Milieudatabase (NMD). Momenteel kan het riskant zijn om productgebonden data (categorie 1) te gebruiken in de MPG-berekening van een woning. Vanwege de introductie van de Wet kwaliteitsborging, zal de bouwer het product daadwerkelijk moeten toepassen. Als er wordt gekozen voor een (goedkoper) alternatief, zal het steeds vaker voorkomen dat bij de oplevering onderbouwing nodig is van de werkelijke MPG-score. Van veel producten was de afgelopen jaren (en is nog steeds) geen data opgenomen in de NMD, waardoor teruggevallen zal worden op grovere minder gunstige data (categorie 2 of 3).

Als er in 2025 nog steeds veel product-data ontbreekt in de database kan de verscherpte MPG-eis leiden tot beperkingen in het ontwerp. Daarbij is het zaak om de MPG-score op tijd inzichtelijk te maken, zodat voorkomen wordt dat in het ontwerp halsoverkop ontwerpwijzigingen doorgevoerd moeten worden.