Stikstof

Demissionair Minister Wiersma heeft aangegeven de rekenkundige ondergrens van 0,005 naar 1 mol/ha/jaar te willen brengen. De Afdeling advisering van de Raad van State heeft eerder negatief geadviseerd over over deze nieuwe rekenkundige ondergrens.

Op 28 mei 2025 heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State een uitspraak gedaan over opnemen van bemeste gronden bij intern salderen. De Afdeling oordeelt dat intern salderen met stikstofuitstoot van algemene regels niet is toegestaan tijdens de voortoets. Intern salderen met bemeste gronden is nog wel mogelijk, maar dient onder andere voorwaarden onderdeel te worden van de passende beoordeling bij de aanvraag natuurvergunning bij de provincie.

Provinciale Staten stemden in met het voorbereidingsbesluit voor de stroken (zones) van maximaal 500 meter rondom stikstofgevoelige natuur in de Natura 2000-gebieden Veluwe, landgoederen Brummen en Willinks Weust en Bekendelle bij Winterswijk.

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 18 december 2024 bepaald dat intern salderen natuurvergunningplichtig is. In dit artikel informeren wij u over deze uitspraak en de gevolgen daarvan.

Een einduitspraak van de Raad van State betekent het einde van een lange juridische procedure voor het doortrekken van de A15 en verbreden van de A15 en A12. De Raad van State bericht er op haar website als volgt over:

Vanaf maart 2020 kunnen natuurvergunningen worden aangevraagd op basis van het stikstofregistratiesysteem (SSRS). De ruimte in het SSRS is voor een deel gevuld met de stikstofruimte die de verlaging van de maximum snelheid op snelwegen met zich meebrengt. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State oordeelt echter op 2 oktober dat (het positieve effect van) deze maatregel niet betrokken mag worden bij de vergunningverlening.

Op 1 oktober is de AERIUS Calculator 2024 gelanceerd. Eén van de nieuwe inzichten die isverwerkt in AERIUS is dat bij een zogenaamde ‘koude start’ van een verbrandingsmotor er tijdelijk significant meer NOx vrijkomt. In veel gevallen zullen AERIUS-berekeningen hierop aangepast moeten worden. Een andere aanpassing betreft het toevoegen van hersteldoelen voor een aantal Natura 2000-gebieden. Dit zijn habitats die op dit moment in bepaalde delen van een gebied niet meer aanwezig zijn, maar waarvan het doel is om deze op dezelfde locatie terug te brengen. In de nieuwe versie van AERIUS Calculator is het mogelijk om een berekening uit te voeren op deze hersteldoelen. Het ligt in de reden dat, om significante gevolgen voor Natura 2000-gebieden uit te sluiten, ook de rekenresultaten op de hersteldoelen moeten worden betrokken. Voor de hersteldoelen zal immers een (blijvende) daling van de stikstofdepositie nodig zijn. Als deze rekenresultaten in de beoordeling moeten worden meegenomen, dan kan dat een extra obstakel vormen om te komen tot een sluitende AERIUS-berekening.

In de toelichting op de wijziging geeft de provincie Gelderland aan dat er verschillende opties zijn onderzocht en dat besloten is om bij extern salderen extra af te romen om natuurvergunningen robuuster te maken.

De AERIUS calculator is 5 oktober geactualiseerd naar versie 2023. De nieuwe calculator is daarmee vanaf heden het (verplichte) instrument voor stikstofberekeningen. In AERIUS 2023 zijn de recente inzichten uit metingen en wetenschappelijk onderzoek over de stikstofuitstoot en -neerslag verwerkt. Op deze manier wordt bij toestemmingsverlening en monitoring uitgegaan van actuele gegevens. In de Regeling natuurbescherming is vanaf vandaag AERIUS Calculator versie 2023 voorgeschreven als het te gebruiken instrument voor toestemmingverlening (bron: aanpakstikstof.nl).

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in haar einduitspraak in de Porthos zaak geoordeeld dat het inpassingsplan en de omgevingsvergunningen in stand blijven. Dit betekent dat het project mag doorgaan. Het project leidt wel tot een tijdelijke en beperkte toename van de stikstofuitstoot op omliggende Natura 2000-gebieden. Echter, de Afdeling heeft geoordeeld dat de Ministers op basis van objectieve gegegeens hebben aangetoond dat, in dit geval, is uitgesloten dat de natuurgebieden als gevolg van de uitstoot “significante gevolgen” ondervinden. De uitspraak creëert volgens de Afdeling geen precedentewerking en leidt niet tot een algemene drempelwaarde voor projecten met een tijdelijke en beperkte toename van stikstofdepositie. Een ecologische analyse laat daarentegen wel zien dat er in specifieke gevallen, ook bij een toename, mogelijkheden zijn.